PRETORIA-MARANATA, 4 September 2016 AD, 10:15
Votum: Ps
121:1
Seën
Ps 117:1
Wet
Sb 28:2,3
Gebed
Skriflesing:
Ester 1:10 – 2:4
Ps 10:8,9,10
Teks: Ester
1:12-22
Preek
Ps
86:5,7,8,9
Gebed
Kollekte
Ps 48:2,4
Seën
Preek: Ester 1:12-22
Ons het
laasweek aandag geskenk aan die sprokiesagtige fees van koning Ahasveros. Ons
het gekyk na die beskrywing van die fees, al die uitspattige weelde. Ons het
ook gekyk na die doel van die fees.
Ahasveros
wou sy rykdom en mag uitstal, maar onderdeel daarvan was dat hy ook sy
onderhorige vorste se samewerking wou kry vir ‘n beplande veldtog teen
Griekeland. Ons het ook gekyk na die kritiek op die fees.
God se wette
aan Moses gegee stippel ook uit hoe ‘n koning hom moet gedra. ‘n Wyse koning,
leer ons uit Deuteronomium 17, mag nie vir hom baie vroue aanskaf nie, ook mag
hy nie vir homself uitermate baie silwer en goud aanskaf nie. Ook mag hy nie
vir hom baie perde aanskaf nie. (Deut 17:16-17) Teen al hierdie reëls het die
heidense Ahasveros oortree.
Ja, God se
Woord is krities op konings en presidente wat maak net wat hulle wil. Vervolgens
het ons na die bittere afloop van die fees gekyk.
Dit het op
‘n dieptepunt geëindig, as gevolg van Ahasveros se dronkenskap en trots. Vandag
kyk ons verder na hoe die fees afgeloop het.
En in al
hierdie gebeure, dit was die tema van die preek verlede week, in dit alles sien
ons die Almagtige se leiding in Ahasveros se sprokiesagtige fees.
Tema: Die hopeloosheid van die heidendom
-
‘n korrupte regstelsel
-
‘n blatante uitbuiting van die
vrou -
‘n korrupte regstelsel
In hoofstuk
1 word vermeld dat koningin Vasti die gasvrou was vir ‘n aparte fees vir die
vroue. Volgens Ahasveros was Vasti, sy vrou en koningin, die allermooiste van
sy hele harem. En noudat hy al sy rykdom en mag getoon het gedurende die half
jaar lange fees, wou hy sy gaste ook nog beïndruk met sy mooiste besit: Vasti. Hulle
mog ook haar besigtig.En soos die
spreekwoord sê, as die wyn in die man is, is die wysheid in die kan. Of soos
daar in Spreuke 20:1 staan: “Die wyn is ‘n spotter, en sterk drank ‘n
lawaaimaker; en elkeen wat daardeur bedwelmd raak, is nie wys nie.” Die sewe
persoonlike bediendes van die koning kry opdrag om haar te gaan haal. Hierdie
sewe bediendes was eunugs, gekastreerde manne.Maar toe
hulle by Vasti aankom, blyk dit dat sy meer besit het as net uiterlike
skoonheid. Skynbaar het sy darem die moed en karakter gehad om nee te sê vir ‘n
klomp dronklappe. Wat Vasti daartoe gebring het om te weier, weet ons nie, want
sy het waarskynlik baie goed besef watter risiko sy vat. In die oud-Oosterse
heidendom het ‘n vrou geen regte gehad nie.Die
beskermde posisie wat die wette van Moses aan ‘n vrou gebied het, het die
heidense volke nie geken nie. Daar het die reg van die sterkste gegeld.Terwyl God
se wette aan Moses juis daarvoor gesorg het dat die swakkere in die samelewing
beskerming vind. Tien teen een het Vasti geweet dat dit haar duur te staan sou
kom. Tog het sy geweier.Agteraf kan
ons maar net sê dat die HERE op daardie oomblik gesorg het dat sy haar voet
dwarsgesit het.Dat sy nee
gesê het vir die magtigste man in die wêreld.Voor die oë
van sy vorste, generaals, ministers het sy hom verneder.Ook het die
HERE gesorg dat die drank dubbel en dwars sy werk gedoen het ten opsigte van
Ahasveros se humeur.Hy het
witkwaad geword en dit as ‘n verskriklike belediging beskou.Vasti het
ervaar wat Spreuke 20:2 sê: “Die dreiging van die koning is soos die gebrom van
‘n jong leeu; wie hom vertoorn, verbeur sy lewe.”En dit het
nie net by toorn gebly nie, Ahasveros was vas van plan om haar terug te
kry. Ewe formeel het hy hom tot sy raadgewers gewend, die hoogste advies en
regsliggaam in die koning se diens. Sewe Persiese vorste het in hierdie kollege
die vernaamste plekke ingeneem:Karsena,
Setra, Admata, Tarsis, Meres, Marsena en Memugan.Hulle, staan
daar in vers 14, het die aangesig van die koning gesien.In
teenstelling tot die gewone burgers wat nooit voor die koning mog verskyn nie,
mog hierdie topadviseurs met die koning in gesprek tree.Die vraag
wat die koning aan hulle voorgelê het, was:wat moet
daar volgens reg en wet gebeur met koningin Vasti, noudat sy nie die bevel van
die koning gehoorsaam het nie.Reg en wet
is natuurlik hier baie relatiewe begrippe.As mens na
God se wetboek kyk wat Hy aan sy verbondsvolk gegee het, dan lees ons
byvoorbeeld van die beginsel van hoor en wederhoor.Deuteronomium
1:17 byvoorbeeld: “Julle mag in die gereg nie partydig wees nie; julle moet
klein sowel as groot aanhoor; julle mag niemand ontsien nie, want die gereg is
die saak van God.”Die Persiese
regsgeleerdes en topadviseurs het egter met ander raad gekom. Nêrens lees ons
dat koningin Vasti ‘n eerlike kans gekry het om haar kant van die saak te stel
nie. As hierdie kenners van wet en reg tog maar net vir die koning geadviseer
het: wag tot môre, wag tot u roes
uitgeslaap is, en kom ons luister dan net eers na Vasti se motief, hoekom sy
hierdie versoek geweier het. As dit sou gebeur het, dan sou die hele episode waarskynlik
met ‘n sisser afgeloop het.Maar
ongelukkig, nee, in die heidense regsstelsel was daar nie objektiwiteit nie,
geen wigte en teenwigte, geen hoor en wederhoor nie.Die koning
was ‘n absolute alleenheerser, ‘n despoot, en die advies van die regsgeleerdes
was eintlik niks meer nie as om aan te voel wat die koning graag wou hoor, en om
sodoende hulle eie posisies veilig te stel.Hierdie
regspraak het nie berus op waarheid en reg nie, maar op oormag.Dit het
daarvan uitgegaan dat Vasti as vrou in wese geen regte gehad het nie. En noudat
sy dit vir haarself opgeëis het, het sy te ver gegaan.Sy sou ‘n
les geleer word, aan die kant geskuif word, en ‘n meisie nog mooier as sy sou
in haar plek koningin gemaak word.Dit was die
advies van die raadgewers.Ons verstaan
deesdae hier in Suid-Afrika hierdie episode baie goed, en ons besef opnuut hoe
belangrik dit is dat daar wigte en teenwigte moet wees, hoor en wederhoor. As
‘n land se regering so word dat die president die alleenheerser is, en as hy sy
pionne orals geplaas het, van die ministers tot die regters in die howe, en as
niemand hom meer durf teen te spreek nie, dan is so ‘n land in ‘n
betreurenswaardige posisie.Om terug te
kom by hoofstuk 1, na die nodige oorleg het die sewe raadgewers met ‘n voorstel
gekom. Was dit ‘n wyse voorstel?Dit het in
elk geval nie van Bybelse wysheid getuig nie.Jakobus 3:17
leer ons: “die wysheid van bo is ten eerste rein, dan vredeliewend, vriendelik,
geseglik, vol barmhartigheid en goeie vrugte, onpartydig en ongeveins.” Nou van
sulke wysheid het hulle advies allermins getuig. Hulle was allermins
onpartydig.Hulle het
die koningin op geen enkele wyse in beskerming geneem nie.Hulle het
geen enkele wyse poging gedoen om die koning se toorn bietjie te laat bedaar
nie. Kortom, hierdie raadgewers was nie wys nie, hulle was slu en skelm. Hulle
het die saak opgeblaas, asof die koningin nie net teenoor haar man oortree het
nie, maar teenoor elke vors van al die provinsies, ja selfs teenoor elke man in
die hele koninkryk.Dit sou
volgens hulle ‘n skandaal deur die hele ryk word.Sê nou maar
al die vroue wat op Vasti se fees was, sou dieselfde begin doen? En daarom, was
Memugan se gevolgtrekking, nie net Ahasveros se status was op die spel nie,
maar die baasskap van elke man in die hele ryk.Die advies
aan die koning was dus om kragtige maatreëls te neem.Vasti moes
van haar koninklike waardigheid gestroop word.Op slinkse
wyse het die raadgewers Ahasveros weer laat goed voel.Ten spyte
van sy dronkenskap, ten spyte van sy woede-uitbarsting, het hy dus eintlik iets
goed gedoen vir sy koninkryk, so het hulle die storie omgebuig! Danksy hierdie
affêre is daar is nou ‘n geleentheid om ‘n bevelskrif te laat uitgaan, dat al
die vroue aan hulle mans eer moes bewys.Eintlik kon
Ahasveros goed voel oor homself, so werk die raadgewers behendig op sy
gevoelens in. Hierdie diplomatiese verleentheid word omgebuig, asof die koning
die vader van die ryk is, en met sorg waak oor die huisvrede in sy koninkryk. ‘n
Masker om die werklike sake te kamoefleer, ‘n mooi voorgewel, waaragter ‘n
gekraakte en skeefgesakte huis weggesteek word.En onthou –
u ryk is groot! Hierdie opmerking wat Memugan daaraan toevoeg in vers 20, is puur
om die koning te vlei.Orals, tot
in die verste uithoeke van die ryk, moes die man die baas in sy huis wees en sy
volkstaal praat.Hierdie
laaste opmerking verwys na huise waar die man en die vrou verskillende tale
gepraat het. Voortaan moes die wet wees: die man se taal moet gepraat word. Die
vrou moet maar moeite doen om die man se taal aan te leer. En sy moet die
kinders in haar man se taal opvoed. Punt uit.En so is
Memugan se voorstel tot wet verhef.Die indruk
word in hierdie hoofstuk gewek dat dit alles in die bestek van een dag
plaasgevind het. Mens moet in gedagte hou dat Vasti se weiering voor die
publieke oog van die hele ryk gebeur het.Altans, voor
al die vorste en vernames van die ryk.Dit verklaar
gedeeltelik waarom die raadgewers sulke geweldige swaar maatreëls voorstel, ons
sou sê, met ‘n kanon op ‘n muggie skiet. Ahasveros se reputasie voor die oë van
al die belangrikes in sy ryk was op die spel.Maar daar
was nog ‘n rede, hoekom die raadgewers met so ‘n swaar voorstel gekom het. Eintlik
‘n baie skelm advies.Hulle het
die wispelturigheid van hulle koning geken.As hy môre
spyt sou kry dat hy sy vrou verstoot het, as hy na haar sou terugverlang, dan
kon dit hulle as raadgewers duur te staan kom.As
Ahasverors Vasti sou terugneem, as Vasti dit sou regkry om weer in die koning
se guns te kom, dan sou haar wraak teen hulle as raadgewers bitter wees. Daarom
direk die advies daarby: gaan op soek na ‘n nuwe koningin.En so is dit
ook daar en dan vasgelê, volgens die wette van die Perse en Meders.Die
raadgewers dek hulleself hier baie goed in, dit moet nie net ‘n koninklike
besluit wees nie. Dit moet ‘n edik wees, ja selfs nog meer: ‘n wet van Perse en
Meders, sodat selfs die koning nie daarop terug kan kom nie.Vasti is
onherroeplik aan die kant geskuif.Daar moet op
soek gegaan word na ‘n nuwe koningin.En so
verstoot Ahasveros, bedwelm deur die drank, sy vrou en koningin.Ahasveros is
wispelturig. Hy val maklik vir geleentheidsraad, wat hom op daardie oomblik die
beste uitkom. Hy het geen sig op lang termyn gevolge nie. En aan so ‘n
belabberde koning is God se volk ook uitgelewer.Want onthou,
Ahasveros het geregeer oor 127 provinsies, ook oor Judea.So ‘n
korrupte regstelsel. So ‘n patetiese figuur, mens kan verstaan dat hy bietjie
later ook voor Haman se moordplan sou val.Maar,
gelukkig, en dan staan ons weer stil by die Naam wat nie in Ester genoem word
nie, maar wie se hand wel sigbaar is in al hierdie gebeurtenisse, gelukig is
Ahasveros ook maar net ‘n kneg van die HERE.Ja God het
self hierdie veragtelike karaktertrek van Ahasveros gebruik in SY plan. Soos
ons laas week al gehoor het, God se leiding is nie net in spektakulêre wonders
nie, maar ook in onopvallende dinge, selfs in bisarre dinge: soos byvoorbeeld
die koning se dronkenskap, en sy patetiese karakter. Al hierdie dwaasheid
gebruik die HERE om die koms van ‘n nuwe koningin voor te berei. En om so die
pad oop te hou na die toekoms, wanneer die groot Koning sou kom, die Messias.Hy is die
enigste hoop vir die heidendom.Hy is ook
die enigste hoop vir ons land, met al sy korrupsie en onreg.Hy is ook
die enigste hoop vir jou, wat in sonde ontvang en gebore is.As Christus
beslag lê op jou lewe, dan begin dinge reg te kom.As Christus
en sy Woord eerbiedig word, dan kom ‘n land reg, dan is daar hoop, ook vir die
heidendom.(Tema: Die
hopeloosheid van die heidendom -
‘n korrupte regstelsel)
-
‘n blatante uitbuiting van die
vrouMens moet
nie die fout maak deur te meen dat die baaskap van die man oor sy vrou en huis,
waarvan ons hier in Ester 1 lees, dat dit dieselfde sou wees as die Bybelse hoofskap
van die man nie. Ook hierdie skeppingsorde van God is deur die sondeval swaar
vermink. Onder die heidene het dit daartoe gelei dat vroue as slawe behandel is
en word.Die skrywer
van die boek Ester spot met Ahasveros, en hierdie patetiese poging om sy gesag
te herstel. En ons word daarop gewys dat daar waar mense nie leef volgens God
se Woord nie, die vrou se posisie in die huis en in die samelewing
betreurenswaardig is.Teenoor
hierdie heidense willekeur en magsmisbruik besef mens dan dat die Bybel, God se
goeie wette soos Hy aan sy volk gegee het, ‘n emansiperende uitwerking op die
posisie van die vrou behoort te hê.Vroue is nie
net lusobjekte soos die geval was by Ahasveros, sy vorste en sy sogenaamde wyse
raadgewers nie. Hy wou Vasti as ‘n blote
lusobjek behandel, en sy het – tereg – daarteen geskop.Ahasveros
het egter nie geleer nie – en hy het voortgegaan om meisies as lusobjekte in sy
harem te versamel. Ester sou een van
hulle wees.Hulle word
vir ‘n hele jaar lank liggaamlik voorberei vir die koning – alle moontlike
skoonheidsmiddels.En die
ergste van alles is, die man se hoofskap, of soos vers 22 sê, sy baasskap, word
misbruik om hierdie optrede goed te praat, dat mans daarop geregtig is om
meisies, om vroue, as lusobjekte te behandel.In ons
samelewing sien ons wat dit betref weer dieselfde.Die stempel
van ingetoënheid wat die Christelike moraal op die Westerse samelewing gedruk
het, het heeltemal verdwyn, veral sedert die 60’er jare van die vorige eeu, en
nog meer nadat internet gekom het.Waar koning
Ahasveros destyds ‘n harem van honderde, miskien wel duisende vroue gehad het,
waarmee hy sy luste kon bevredig,is dit
deesdae so dat nie net konings nie, maar elke persoon wat toegang het tot die internet,
sy luste kan bevredig met ‘n oorvloedige aanbod van pornografie. En net soos
destyds gegeld het in Ahasveros se harem, dat daardie meisies net een doel in
die lewe gehad het naamlik om skoonheidsbehandelinge te ondergaan om mooi
poppies te word, so geld dit vandag nog steeds. Die meisies wat hulle liggame
laat gebruik om pornografiese foto’s of videos van te maak, vir hulle is dit ‘n
voltydse beroep. Want om soos pornopoppies te wil lyk, is ‘n voltydse
besigheid, skoonheidsbehandelinge, gym, noem maar op.Laat ons
eerlik wees, geen Christenvrou sal daarvoor tyd hê nie.Geen
Christenma wat kinders gekry het, sal daarvoor in aanmerking kom nie. Gelukkig
maar, want daar is beter prioriteite in die lewe as net die uiterlike.Hoe absoluut
afskuwelik is dit dan as Christenmans en Christenseuns die harem op internet
besoek. Hoe afskuwelik, as jong mans hulle denke daardeur laat beïnvloed, dat
dit die bril word waarmee hulle op soek gaan na ‘n lewensmaat. Want dan is die
Christenmeisies in die kerk, wat die regte prioriteite in hulle lewe het, wat
hulle tyd nie net met ydele skoonheidskure vermors nie, dan is hulle nie meer
in trek by die Christenseuns nie. Dan gaan soek die seuns buite die kerk om dit
te kry wat hulle graag wil hê, omdat hulle smaak geperverteer is, besoedel,
deur die wêreldse maatstawe. Skandelik, absoluut skandelik, as sulke dinge in
die kerk ingesluip het.Sulke mans
het geen enkele reg meer op respek nie, hulle hoofskap het belaglik geword. As
jy so ‘n man is, of so ‘n seun, dan moet jy in die bek geruk word. Bekeer jou
van daardie wêreldse gewoontes.Oefen jou om
meisies te sien as mense, nie lusobjekte nie.Elkeen ‘n
unieke mens met kosbare talente, kosbare karaktereienskappe, en dan praat ek
oor Christenmeisies, en dit is waarop jy moet fokus by die vind van ‘n lewensmaat.
En as jy al getroud is, besef net watter
offer ‘n vrou bring om haar lewe aan jou te wy, jou kinders te dra en te baar,
vir jou en jou kinders te sorg, dinge wat haar uiterlike aantreklikheid
letterlik aantas. As jy dan jou bevrediging elders gaan soek, skaam jou diep.Dis die
grootste egoïsme wat daar bestaan.Christus het
sy eie lewe opgeoffer vir sy bruid, en dit is wat Hy van elke man verwag as
hoof van die huwelik en gesin.Moenie jou
hoofskap uithol en belaglik maak met wêreldse gewoontes nie.Gebruik jou
gesagsposisie juis om haar te waardeer vir wie sy is, soos Christenmans
opgeroep word in 1 Petrus 3:7 “Net so moet julle, manne, verstandig met hulle
saamlewe en aan die vroulike geslag, as die swakkere, eer bewys”.Onder die
heidene geld die reg van die sterkste, en die swakkere word vertrap, aan die
kant geskuif.God se reg
kom juis op vir die swakkere.Dus
gemeente, moenie die feit dat die Skrif vroue oproep om ontsag vir hulle mans
te hê, verwar met die magsvertoon van die heidendom nie.Tereg praat
mens dan van emansipasie, Bybelse emansipasie, as in die kerk vroue en meisies
bevry word daarvan om of hulle mans se slaaf te wees, of maar net ‘n lusobjek. Waar
in ‘n wêreld sonder God die reg van die sterkste heers, leer die Bybel ons om
op te kom vir die swakkere.Manne, julle
moet jul eie vroue liefhê, soos Christus ook die gemeente liefgehad het en
Homself daarvoor oorgegee het” (Ef 5:25).As ‘n man
Christus se voorbeeld volg, voorkom dit tirannie.Nou is dit
so dat die woord emansipasie ook, veral in ons tyd, gebruik word vir ander
dinge. In die post-Christelike Westerse wêreld sien ons dat die emansipasie
deurgeslaan het na die ander uiterste, dat die skeppingsorde ontken word, ook
die Bybelse hoofskap aan die kant geskuif word.Deesdae se
emansipasie wil die vrou in alles net soos die man maak.Laat dit
duidelik wees, as ek verwys na Bybelse emansipasie, bedoel ek allermins hierdie
veels te ver deurgevoerde emansipasie van die Westerse wêreld. Dit is tipies
van post-Christelike samelewings, dat hulle Bybelse verworwenhede oordryf tot
iets wat die Bybel self nie bedoel het nie.Om nog ‘n
voorbeeld te noem: die Bybel roep op aan diere barmhartigheid te bewys. Dink
maar net aan die 4e gebod: selfs die os en esel mog op die sabbat rus.In die
post-Christelike Weste word diereregte egter deurgedryf tot uiterstes wat ons
nie in die Bybel terugvind nie.Die manier
hoe die gang van sake hier in Ester 1 beskryf word, is baie ironies. Mans,
aansienlikes, koning Ahasveros, sy vorste, sy raadgewers, wat hulleself baie
belangrik gedra, wat wette uitvaardig om te sorg dat vroue respek sal toon,
terwyl hulle juis deur hulle optrede – hulle dronkenskap en wellus – hulleself
belaglik maak en alle respek uithol.Dan help dit
nie om hard te roep en wette uit te vaardig dat die gesag weer herstel moet
word nie.Gesagsdraers
moet leiding gee deur hulle eie voorbeeld.Dus ja,
gesonde Bybelse emansipasie hou in dat vroue as mense, as persone behandel moet
word, en nie net as lusobjekte nie.Die wette van
die HERE in die Ou Testament benadruk dit keer op keer.Dit teenoor
die heidendom. Die man mag sy hoofskap nie misbruik om sy welluste te bevredig
nie. Die Bybel bevry die vrou uit ‘n bestaan dat sy slegs ‘n lusobjek is, en
dat die man as die sterker geslag haar as ‘n slaaf kan behandel.Om af te
sluit, wat bedoel was om onthou te word as ‘n sprokiesagtige fees, het bitter
geëindig.Die koning
en sy raadgewers was self daarvoor verantwoordelik.Uit hulle
doen en late, hulle heidense lewenstyl, blyk dat hulle ou mens nie gekruisig is
nie. En dit veroorsaak onmin, haat, nyd, intriges en noem maar op.‘n Spinneweb
van sondes. Ja dit is die hopeloosheid van die heidendom.Mens vra
jouself af hoe mense soos Mordegai en Ester, as kinders van God se volk, nog kon
oorleef in so ‘n milieu? Het dit hulle en al die Jode wat nog daar in Babel
agtergebly het, nie laat terugverlang na die puur en suiwer lewe, wat tot stand
kom daar waar God se wette eerbiedig word nie?Het dit
hulle nie laat verlang na die lewe naby God se tempel in Jerusalem, al was dit met
veel minder ‘glitter and glamour’, maar tog soveel mooier.Volgende
keer kyk ons verder na hierdie geskiedenis.Amen.
(kyk in preek)